فعالیتهای آموزشی
رشته‌های تحصیلی
مهندسی عمران
مهندسی نقشه برداری
نگرش نوین کنونی در دنیا به نقشه و داده‌های مکانی به‌عنوان یک زیرساخت، همانند سایر زیرساخت‌ها، نظیر شبکه حمل و نقل، بهداشت، مخابرات و ... است. نقش این زیرساخت در تحقق برنامه‌های توسعه و بهبود کیفیت زندگی شهروندان موجب شده که برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها در این زمینه روندی روز‌افزون یابد. تصویب و ابلاغ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور، قانون حدنگار، قانون برنامه ششم توسعه و مصوبات مرتبط با توسعه دولت الکترونیک و اقتصاد مقاومتی و وجود مواد قانونی مرتبط با حوزه مهندسی نقشه‌برداری و زیرساخت داده‌های مکانی در این موارد، نشان دهنده عزم راسخ کشور برای توسعه و ارتقای امور مربوط به داده‌های مکانی در سطح ملی و گسترش کاربرد آن در تصمیم‌گیری‌ها است. رشته مهندسی نقشه‌برداری در بــرگيرنده کـليه فعاليت‌هايی است که به‌نوعی منجر به برآورد مختصات يـک يا چند نقطه از درون و يا برون زمين می‌شود. از آنجا که کليه فعاليت‌های یاد شده به تهـيه نقشه محدودهای از زمين منجر می‌شود، به رشــته مهنــدسی نقشه برداری معروف شده و به‌سبب آنکه هرنوع فعاليت و سـاخت و ساز عمرانی در نخستين گام مستلزم استفاده از نقشه است، اين رشته با مهنـدسی عمران ارتباط دارد. از طرف دیگر، بدیهی است اجرای موفق هر پروژه عمرانی نیاز به اطلاعات دقیق و بروز از منطقه اجرای پروژه دارد که باید در سریع‌ترین زمان ممکن تهیه شوند. این امر گسترش روزافزونی را به‌واسطه پیشرفت در فناوری وسایل و تجهیزات نقشه برداری شاهد است. در کنار توسعه تجهیزات مرتبط با نقشه‌برداری روشهای پردازش داده‌ها در حوزه‌های مختلف نقشه‌برداری نیز توسعه یافته‌اند تا بتوانند پاسخگوی نیازهای مختلف کاربران باشند. امروزه با وجود اینکه قانون‌گذار به اهمیت و جایگاه نقشه‌برداری پی برده است و قوانین خوبی نیز در این زمینه به تصویب مراجع قانونی رسیده است و همچنین با توجه به پیشرفت‌های تکنولوژی، متاسفانه کمبودهایی در حوزه داده‌های مکانی و نقشه‌برداری در کشور وجود دارد. برطرف کردن این کمبودها اگرچه در حوزه زیرساخت نیازمند سرمایه‌گذاری کلان است، اما در حوزه اجرا می‌توان با مدیریت بهینه که نیازمند تربیت نیروهای آموزش دیده و مجرب می‌باشد، بسیاری از مشکلات را برطرف کرد. با عنایت به موارد یاد شده و نیز توجه به اینکه رشته مهندسی نقشه‌برداری از رشته‌های مهم و پایه در مهندسی عمران به شمار آمده و در کلیه فعالیتهای عمرانی جزو اولین اقدامات مهندسی محسوب می‌شود، دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست دانشگاه شهید بهشتی، راه‌اندازی و ایجاد رشته مهندسی نقشه برداری را در چشمانداز و اهداف خود قرار داد و در نیمسال اول تحصیلی 1400-1399، اولین گروه از دانشجویان عزیز و علاقمند به این رشته را جذب می نماید.
تعريف و هدف رشته
مهندسی نقشه برداری رشته ای است که به مباحث مربوط به روشهای مختلف جمع آوری اطلاعات سرزمینی به منظور تهيه نقشه و داده های مکانی برای کاربران مختلف از روشهای متفاوت می پردازد. اصولا لزوم تهيه نقشه و داده‌های مکانی کاملا واضح و روشن است. برای مثال در فعاليت‌های عمرانی نظير احداث راه‌ها، خطوط انتقال نيرو و آب، احداث تونل، مترو و مواردی از این قبیل، وجود يک نقشه مناسب اولين و ضروری ترين پارامتر می‌باشد. طراحی و اجرای برنامه‌های عمرانی و مطالعات مربوط به زمین به اطلاعات دقیق در زمین نیاز دارد و رشته مهندسی نقشه‌برداری پاسخگوی این نیاز است. نقشه‌برداری علم و فن پردازش، تجزیه و تحلیل و نمایش داده‌های مکانی به‌منظور اجرای پروژه‌های عمرانی است یعنی هنگامی که مکان ساخت یک سازه تعیین می‌شود، اولین کار، نقشه‌برداری است تا پستی بلندی‌ها و نقشه مربوط به آن منطقه مشخص شده و بر اساس آن، مکان خاک‌برداری/ریزی، میزان خاک‌برداری/ریزی و نحوه خاک برداری/ریزی تعیین گردد و در نهایت سطح مناسب برای پی‌سازی سازه مورد نظر آماده شود. هدف اين دوره، آموزش افرادي است که در نهايت داراي توانايي‌هاي لازم جهت طراحي، نظارت بر اجرا و بهره‌برداری موثر از پروژه‌هاي تخصصي در زمينه مهندسي نقشه برداری شوند و ضمنا توان تحقيقاتي کافي جهت حل مسائلي که در اين زمينه‌ها با آن روبرو مي‌شوند را دارا باشند
توانايي‌ها و مهارت‌هاي دانش آموختگان
الف: همکاری با وزارتخانه‌ها و سازمان‌هایی که برای انجام وظایف خود نیاز به داده‌های مکانی دارند، نظیر سازمان نقشه برداری کشور، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور (نقشه برداری ثبتی و کاداستر)، وزارت راه و شهرسازی (نقشه برداری و تحلیل های مکانی)، وزارت نیرو (رفتارسنجی سدها)، سازمان بنادر و کشتیرانی (نقشه‌برداری دریایی و هیدروگرافی)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی (تحلیل‌های مکانی و آمایش سرزمین)، بنیاد مسکن، سازمان مدیریت بحران کشور (ژئودینامیک و پایش مخاطرات طبیعی و تحلیل‌های مکانی)، سازمانهای ترافیک شهرها، سازمانهای قطار شهری شهرها، شهرداری‌های کشور و .....
ب : همکاری با مهندسین مشاور در جهت تهیه نقشه و داده‌های مکانی مورد نیاز ارگان‌ها و سازمانهای مختلف.
ج : فعالیت در نظام مهندسی ساختمان و معدن و نیز کانون کارشناسان رسمی دادگستری
مهندسی نقشه برداری
نگرش نوین کنونی در دنیا به نقشه و داده‌های مکانی به‌عنوان یک زیرساخت، همانند سایر زیرساخت‌ها، نظیر شبکه حمل و نقل، بهداشت، مخابرات و ... است. نقش این زیرساخت در تحقق برنامه‌های توسعه و بهبود کیفیت زندگی شهروندان موجب شده که برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها در این زمینه روندی روز‌افزون یابد. تصویب و ابلاغ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور، قانون حدنگار، قانون برنامه ششم توسعه و مصوبات مرتبط با توسعه دولت الکترونیک و اقتصاد مقاومتی و وجود مواد قانونی مرتبط با حوزه مهندسی نقشه‌برداری و زیرساخت داده‌های مکانی در این موارد، نشان دهنده عزم راسخ کشور برای توسعه و ارتقای امور مربوط به داده‌های مکانی در سطح ملی و گسترش کاربرد آن در تصمیم‌گیری‌ها است. رشته مهندسی نقشه‌برداری در بــرگيرنده کـليه فعاليت‌هايی است که به‌نوعی منجر به برآورد مختصات يـک يا چند نقطه از درون و يا برون زمين می‌شود. از آنجا که کليه فعاليت‌های یاد شده به تهـيه نقشه محدودهای از زمين منجر می‌شود، به رشــته مهنــدسی نقشه برداری معروف شده و به‌سبب آنکه هرنوع فعاليت و سـاخت و ساز عمرانی در نخستين گام مستلزم استفاده از نقشه است، اين رشته با مهنـدسی عمران ارتباط دارد. از طرف دیگر، بدیهی است اجرای موفق هر پروژه عمرانی نیاز به اطلاعات دقیق و بروز از منطقه اجرای پروژه دارد که باید در سریع‌ترین زمان ممکن تهیه شوند. این امر گسترش روزافزونی را به‌واسطه پیشرفت در فناوری وسایل و تجهیزات نقشه برداری شاهد است. در کنار توسعه تجهیزات مرتبط با نقشه‌برداری روشهای پردازش داده‌ها در حوزه‌های مختلف نقشه‌برداری نیز توسعه یافته‌اند تا بتوانند پاسخگوی نیازهای مختلف کاربران باشند. امروزه با وجود اینکه قانون‌گذار به اهمیت و جایگاه نقشه‌برداری پی برده است و قوانین خوبی نیز در این زمینه به تصویب مراجع قانونی رسیده است و همچنین با توجه به پیشرفت‌های تکنولوژی، متاسفانه کمبودهایی در حوزه داده‌های مکانی و نقشه‌برداری در کشور وجود دارد. برطرف کردن این کمبودها اگرچه در حوزه زیرساخت نیازمند سرمایه‌گذاری کلان است، اما در حوزه اجرا می‌توان با مدیریت بهینه که نیازمند تربیت نیروهای آموزش دیده و مجرب می‌باشد، بسیاری از مشکلات را برطرف کرد. با عنایت به موارد یاد شده و نیز توجه به اینکه رشته مهندسی نقشه‌برداری از رشته‌های مهم و پایه در مهندسی عمران به شمار آمده و در کلیه فعالیتهای عمرانی جزو اولین اقدامات مهندسی محسوب می‌شود، دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست دانشگاه شهید بهشتی، راه‌اندازی و ایجاد رشته مهندسی نقشه برداری را در چشمانداز و اهداف خود قرار داد و در نیمسال اول تحصیلی 1400-1399، اولین گروه از دانشجویان عزیز و علاقمند به این رشته را جذب می نماید.
تعريف و هدف رشته
مهندسی نقشه برداری رشته ای است که به مباحث مربوط به روشهای مختلف جمع آوری اطلاعات سرزمینی به منظور تهيه نقشه و داده های مکانی برای کاربران مختلف از روشهای متفاوت می پردازد. اصولا لزوم تهيه نقشه و داده‌های مکانی کاملا واضح و روشن است. برای مثال در فعاليت‌های عمرانی نظير احداث راه‌ها، خطوط انتقال نيرو و آب، احداث تونل، مترو و مواردی از این قبیل، وجود يک نقشه مناسب اولين و ضروری ترين پارامتر می‌باشد. طراحی و اجرای برنامه‌های عمرانی و مطالعات مربوط به زمین به اطلاعات دقیق در زمین نیاز دارد و رشته مهندسی نقشه‌برداری پاسخگوی این نیاز است. نقشه‌برداری علم و فن پردازش، تجزیه و تحلیل و نمایش داده‌های مکانی به‌منظور اجرای پروژه‌های عمرانی است یعنی هنگامی که مکان ساخت یک سازه تعیین می‌شود، اولین کار، نقشه‌برداری است تا پستی بلندی‌ها و نقشه مربوط به آن منطقه مشخص شده و بر اساس آن، مکان خاک‌برداری/ریزی، میزان خاک‌برداری/ریزی و نحوه خاک برداری/ریزی تعیین گردد و در نهایت سطح مناسب برای پی‌سازی سازه مورد نظر آماده شود. هدف اين دوره، آموزش افرادي است که در نهايت داراي توانايي‌هاي لازم جهت طراحي، نظارت بر اجرا و بهره‌برداری موثر از پروژه‌هاي تخصصي در زمينه مهندسي نقشه برداری شوند و ضمنا توان تحقيقاتي کافي جهت حل مسائلي که در اين زمينه‌ها با آن روبرو مي‌شوند را دارا باشند
توانايي‌ها و مهارت‌هاي دانش آموختگان
از نظرفدراسیون بین‌المللی نقشه‌برداران (FIG) نقشه بردار، شخصی متخصص با تحصیلات دانشگاهی و مهارت فنی است که یک یا بیشتر از یک فعالیت زیر را انجام می‌دهد:
- تعیین، اندازه‌گیری و نمایش زمین، عوارض سه بعدی، نقاط صحرایی و گذرگاه‌ها.
- گردآوری و تفسیر اطلاعات زمینی و اطلاعات جغرافیایی مربوط به آن
- استفاده از اطلاعات بیان شده در بالا جهت برنامه‌ریزی و اداره مؤثر زمین، دریا و یا ساختارهای موجود در آن
- تحقیق تکنیک‌های بیان شده در بالا و توسعه آن‌ها
الف: همکاری با وزارتخانه‌ها و سازمان‌هایی که برای انجام وظایف خود نیاز به داده‌های مکانی دارند، نظیر سازمان نقشه برداری کشور، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور (نقشه برداری ثبتی و کاداستر)، وزارت راه و شهرسازی (نقشه برداری و تحلیل های مکانی)، وزارت نیرو (رفتارسنجی سدها)، سازمان بنادر و کشتیرانی (نقشه‌برداری دریایی و هیدروگرافی)، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی (تحلیل‌های مکانی و آمایش سرزمین)، بنیاد مسکن، سازمان مدیریت بحران کشور (ژئودینامیک و پایش مخاطرات طبیعی و تحلیل‌های مکانی)، سازمانهای ترافیک شهرها، سازمانهای قطار شهری شهرها، شهرداری‌های کشور و .....
ب : همکاری با مهندسین مشاور در جهت تهیه نقشه و داده‌های مکانی مورد نیاز ارگان‌ها و سازمانهای مختلف.
ج : فعالیت در نظام مهندسی ساختمان و معدن و نیز کانون کارشناسان رسمی دادگستری
رشته‌های تحصیلی
| مهندسی عمران - مهندسی آب و سازه‌های هيدروليكی |
|---|
| مديريت در سوانح طبيعی (سيل و زلزله) |
| مهندسی عمران - مهندسی زلزله |
| مهندسی عمران - مهندسی ژئوتكنيك |
| مهندسی عمران - مهندسی و مديريت منابع آب |
| مهندسی عمران - مهندسی محيط زيست مهندسی نقشه‌برداری - سیستم‌های اداره زمین سیستم‌های اداره زمین Land Administration System به‌عنوان یکی از مهمترین شاخه‌های سیستم‌های اطلاعات مکانی محسوب می‌گردد که بر ایجاد و مدیریت زیرساخت اطلاعات زمینی جهت تسهیل، برنامه‌ریزی، طراحی و مدیریت فرآیندهای فنی و حقوقی، اجتماعی و زیست‌محیطی و اقتصادی زمین با هدف کمک به‌توسعه پایدار و همه‌جانبه کشورتاکید می‌ورزد. در این رشته موضوعات بااهمیتی چون ارائه زیرساخت اطلاعات زمینی کارا و مدل‌سازی زمین در بخش‌های مختلف همچون ایجاد نقشه‌های ثبتی از املاک و برنامه‌ریزی و طراحی توسعه سرزمین و آمایش سرزمین و ایجاد پورتال سیستم‌های الکترونیکی زمین مد‌نظر قرار می‌گیرد. سیستم‌های اداره زمین یکی از گرایش‌های با‌اهمیت مهندسی نقشه‌برداری است که با سایر گرایش‌های این رشته ارتباط بسیار نزدیکی دارد و بخش‌های اصلی آن شامل مالکیت زمین و ارزش زمین و کاربری زمین و توسعه سرزمین در راستای توسعه پایدار اقتصادی و اجتماعی و زیست‌محیطی بسیار مورد توجه می‌باشد. گرایش فعالیتهای این رشته بیشر در زمینه‌های مدیریت شهری و مدیریت زیست‌محیطی کلیه امور مالکیت و ثبت و مدیریت زمین در همه عرصه‌ها و مدیریت بحران سرزمین و فعالیتهای توسعه پایدار در عرصه‌های گوناگون تاکید دارد. در حال حاضر عدم دسترسی سریع به‌اطلاعات و سرویس‌های مکانی در زمینه‌های گفته‌شده از مهمترین چالش‌های پیش‌روی سرزمین در کشور محسوب می‌گردد بنابراین ایجاد چنین رشته‌ای که در دانشگاه‌های ایران نیز بسیار بکر و تازه محسوب می‌گردد از الویت‌های توسعه آموزش عالی در کشور عزیزمان است. ایجاد و راه‌اندازی سیستم‌های اداره زمین در چارچوب زیرساخت اطلاعات مکانی SDI در سطوح مختلف سازمانی و محلی و استانی و ملی از مزایای ارزشمند بالقوه این رشته در سطوح مختلف مورد نیاز کشور محسوب می‌گردد. فارغ التحصیلان این دوره توانائی‌های قابل قبولی جهت فعالیت در حوزه‌های مربوط به توسعه سیستم‌های اداره زمین درپروژه‌های مختلف در سازمانهای مرتبط با اطلاعات مکانی چون شهرداری‌ها و ادارات ثبت اسناد و املاک و شرکت‌های آب و فاضلاب و وزارت خانه‌های نیرو ومخابرات و نیز حوزه‌های توسعه پایدار در زمینه محیط زیست خواهند داشت و با‌توجه به عدم تربیت نیروی انسانی متخصص در این زمینه در سال‌های گذشته این مهم از ضروریات توسعه آموزش عالی در کشور محسوب می‌گردد. دروس اصول مفاهیم و تحلیل سیستم‌های اطلاعات مکانی و سیستم‌های اداره زمین و کاداستر و کاداستر چند‌بعدی و پایگاه‌های داده و سنجش از دور و فناوری‌های پیشرفته اطلاعات و ارتباطات مکانی و برنامه‌ریزی‌های کاربری زمین و محیط زیست و توسعه پایدار حقوق ثبت اسناد و املاک و روشهای نوین در SDI/LAS و مدیریت بحران و روشهای پیشرفته تصمیم‌گیری از محورهای دروس آموزشی این رشته محسوب می‌گردد. بازار کار رو به پیشرفت این رشته در سطح ملی و نیز در سطوح بین‌المللی و شاخه‌های مختلف ادامه تحصیل و فعالیت در حوزه‌های گوناگون سیستم‌های اداره زمین این رشته را به‌عنوان یکی از رشته‌های جذاب برای تحصیل تبدیل نموده است. |
رشته‌های تحصیلی
|
مهندسی عمران - مهندسی آب و سازه‌های هیدرولیکی |
|---|
| مهندسی عمران - مهندسی زلزله |
| مهندسی عمران - مهندسی ژئوتكنيك |
| مهندسی محيط زيست - مهندسی آب و فاضلاب |
| مهندسی عمران - مهندسی و مديريت منابع آب |