رشتهها و مقطعهای تحصیلی کارشناسی
رشتههای تحصیلی:
- • مهندسی عمران
- • مهندسی نقشهبرداری
معرفی:
نگرش نوین کنونی در دنیا به نقشه و دادههای مکانی به عنوان یک زیرساخت، همانند سایر زیرساختها، نظیر شبکه حمل و نقل، بهداشت، مخابرات و غیره است. نقش این زیرساخت در تحقق برنامههای توسعه و بهبود کیفیت زندگی شهروندان موجب شده که برنامهریزیها و سیاستگذاریها در این زمینه روندی روزافزون یابد. تصویب و ابلاغ قانون احکام دائمی برنامههای توسعه کشور، قانون حدنگار، قانون برنامه ششم توسعه و مصوبات مرتبط با توسعه دولت الکترونیک و اقتصاد مقاومتی و وجود مواد قانونی مرتبط با حوزه مهندسی نقشهبرداری و زیرساخت دادههای مکانی در این موارد، نشان دهنده عزم راسخ کشور برای توسعه و ارتقای امور مربوط به دادههای مکانی در سطح ملی و گسترش کاربرد آن در تصمیمگیریها است.
رشته مهندسی نقشهبرداری در بــرگيرنده کليه فعاليتهايی است که به نوعی منجر به برآورد مختصات يـک يا چند نقطه از درون و يا برون زمين میشود. از آنجا که کليه فعاليتهای یاد شده به تهـيه نقشه محدودی از زمين منجر میشود، به رشــته مهندسی نقشهبرداری معروف شده و به سبب آنکه هر نوع فعاليت و ساخت و ساز عمرانی در نخستين گام مستلزم استفاده از نقشه است، اين رشته با مهنـدسی عمران ارتباط دارد. از طرف دیگر، بدیهی است اجرای موفق هر پروژه عمرانی نیاز به اطلاعات دقیق و بروز از منطقه اجرای پروژه دارد که باید در سریعترین زمان ممکن تهیه شوند. این امر گسترش روزافزونی را به واسطه پیشرفت در فناوری وسایل و تجهیزات نقشهبرداری شاهد است. در کنار توسعه تجهیزات مرتبط با نقشهبرداری روشهای پردازش دادهها در حوزههای مختلف نقشهبرداری نیز توسعه یافتهاند تا بتوانند پاسخگوی نیازهای مختلف کاربران باشند. امروزه با وجود اینکه قانونگذار به اهمیت و جایگاه نقشهبرداری پی برده است و قوانین خوبی نیز در این زمینه به تصویب مراجع قانونی رسیده است و همچنین با توجه به پیشرفتهای تکنولوژی، متاسفانه کمبودهایی در حوزه دادههای مکانی و نقشهبرداری در کشور وجود دارد.
برطرف کردن این کمبودها اگر چه در حوزه زیرساخت نیازمند سرمایهگذاری کلان است، اما در حوزه اجرا میتوان با مدیریت بهینه که نیازمند تربیت نیروهای آموزش دیده و مجرب میباشد، بسیاری از مشکلات را برطرف کرد. با عنایت به موارد یاد شده و نیز توجه به اینکه رشته مهندسی نقشهبرداری از رشتههای مهم و پایه در مهندسی عمران به شمار آمده و در کلیه فعالیتهای عمرانی جزو اولین اقدامات مهندسی محسوب میشود، دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست دانشگاه شهید بهشتی، راهاندازی و ایجاد رشته مهندسی نقشهبرداری را در چشمانداز و اهداف خود قرار داد و در نیمسال اول تحصیلی 1399-1400، اولین گروه از دانشجویان عزیز و علاقهمند به این رشته را جذب مینماید.
تعريف و اهداف:
مهندسی نقشهبرداری رشته ای است که به مباحث مربوط به روشهای مختلف جمعآوری اطلاعات سرزمینی به منظور تهيه نقشه و دادههای مکانی برای کاربران مختلف از روشهای متفاوت میپردازد. اصولا لزوم تهيه نقشه و دادههای مکانی کاملا واضح و روشن است. برای مثال در فعاليتهای عمرانی نظير احداث راهها، خطوط انتقال نيرو و آب، احداث تونل، مترو و مواردی از این قبیل، وجود يک نقشه مناسب اولين و ضروریترين پارامتر میباشد. طراحی و اجرای برنامههای عمرانی و مطالعات مربوط به زمین به اطلاعات دقیق در زمین نیاز دارد و رشته مهندسی نقشهبرداری پاسخگوی این نیاز است. نقشهبرداری علم و فن پردازش، تجزیه و تحلیل و نمایش دادههای مکانی به منظور اجرای پروژههای عمرانی است یعنی هنگامی که مکان ساخت یک سازه تعیین میشود، اولین کار، نقشهبرداری است تا پستی بلندیها و نقشه مربوط به آن منطقه مشخص شده و بر اساس آن، مکان خاکبرداری/ریزی، میزان خاکبرداری/ریزی و نحوه خاکبرداری/ریزی تعیین گردد و در نهایت سطح مناسب برای پیسازی سازه مورد نظر آماده شود. هدف اين دوره، آموزش افرادی است که در نهايت دارای توانايیهای لازم جهت طراحی، نظارت بر اجرا و بهرهبرداری موثر از پروژههای تخصصی در زمينه مهندسی نقشهبرداری شوند و ضمنا توان تحقيقاتی کافی جهت حل مسائلی که در اين زمينهها با آن روبرو میشوند را دارا باشند.
توانايیها و مهارتهای دانشآموختگان:
از نظر فدراسیون بینالمللی نقشهبرداران (FIG) نقشهبردار، شخصی متخصص با تحصیلات دانشگاهی و مهارت فنی است که یک یا بیشتر از یک فعالیت زیر را انجام میدهد:
- 1- تعیین، اندازهگیری و نمایش زمین، عوارض سه بعدی، نقاط صحرایی و گذرگاهها
- 2- گردآوری و تفسیر اطلاعات زمینی و اطلاعات جغرافیایی مربوط به آن
- 3- استفاده از اطلاعات بیان شده در بالا جهت برنامهریزی و اداره مؤثر زمین، دریا و یا ساختارهای
- 4- تحقیق تکنیکهای بیان شده در بالا و توسعه آن ها
لذا دانشآموختگان این رشته به طور کلی دارای توانايیهای لازم جهت طراحی، نظارت بر اجرا و بهرهبرداری موثر از پروژههای تخصصی در زمينه مهندسی نقشه برداری می باشند و ضمناً توان تحقيقاتی کافی جهت حل مسائلی که در اين زمينهها با آن روبرو میشوند را بدست خواهند آورد. دانشآموختگان این رشته در پروژههای مختلف عمرانی، ساختمانی، راهسازی، پلسازی، سازهها و بناهای آبی و غیره مسئولیت جمعآوری اطلاعات، طراحی، محاسبه، اجرا و نظارت بر اجرا را برعهده خواهند اشت. دانشآموختگان این رشته علاوه بر کسب تواناییها و مهارتهای مندرج در برنامه درسی مصوب وزارت عتف در بخش نقش، توانایی و شایستگیهای دانشآموختگان، زمینههای فنی و علمی کافی برای احراز مشاغل زیر را پیدا خواهند کرد:
- • همکاری با وزارتخانهها و سازمانهایی که برای انجام وظایف خود نیاز به دادههای مکانی دارند، نظیر سازمان نقشهبرداری کشور، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور (نقشهبرداری ثبتی و کاداستر)، وزارت راه و شهرسازی (نقشهبرداری و تحلیلهای مکانی)، وزارت نیرو (رفتارسنجی سدها)، سازمان بنادر و کشتیرانی (نقشهبرداری دریایی و هیدروگرافی)، سازمان مدیریت و برنامهریزی (تحلیلهای مکانی و آمایش سرزمین)، بنیاد مسکن، سازمان مدیریت بحران کشور (ژئودینامیک و پایش مخاطرات طبیعی و تحلیلهای مکانی)، سازمانهای ترافیک شهرها، سازمانهای قطار شهری شهرها، شهرداریهای کشور و غیره
- • همکاری با مهندسین مشاور در جهت تهیه نقشه و دادههای مکانی مورد نیاز ارگانها و سازمانهای مختلف
- • فعالیت در نظام مهندسی ساختمان و معدن و نیز کانون کارشناسان رسمی دادگستری